DOSSIER NIEUWE WEGEN VAN ZINGEVING - 15 mei 2019, TERTIO - Geert De Cubber
De bijeenkomsten van Unconditional zijn voor de Duffelse diaken Rob Allaert een antwoord op een onmiskenbare nood aan spiritualiteit. De traditionele wegen kunnen vandaag slechts weinigen bekoren, maar met enige creativiteit kan een “zoekende pastoraal” een antwoord bieden. “Als ik Christus anders zie, moet ik hem misschien ook anders aanbieden.”
Unconditional is mijn antwoord op mijn roeping”, begint Rob Allaert. “In een eerste fase na mijn diakenwijding heb ik mij ingespannen de standaardvragen naar sacramenten en gemeenschapsvorming te ondersteunen. Betrekkelijk snel heb ik me daarin ingewerkt. Nu wil ik een stapje verder doen in antwoord op mijn benoemingsbrief: daarin werd opgenomen dat ik werk zou maken van een ‘zoekende pastoraal’.”
De concrete aanleiding voor Unconditional lag voor Allaert in de pastorale gesprekken met mensen die niet kerkelijk zijn. “Omdat ik bij mensen binnenkom als diaken, tonen ze al gauw hun spirituele kant. Zeker wie iets heeft meegemaakt, heeft bijna altijd spirituele vragen. Daarop zou ik kunnen zeggen: kom naar de zondagse eucharistie. Maar voor velen is dat een brug te ver. En dan moet je op zoek naar goed nieuws, zonder in de doos van de catechese te grabbelen. Misschien zoeken ze God, maar drukken ze dat niet per se zo uit.”
Persoonlijke transformatie
De wortels van Unconditional liggen nog voor de diakenwijding van Allaert in maart 2016. “Vanaf januari herlas ik elke ochtend de figuur van de evangelische Jezus vanuit deze vragen: wat zeg Je tot mij? En tot de mens vandaag? Daarvoor moest ik Hem uit de dogmatische koker lichten waarin de kerk Hem presenteert. Ik begon Jezus Christus anders te zien. Door hem te ontdekken als iemand die verlangt dat je hem navolgt, in plaats van hem in de hoge toren van de aanbidding te verliezen, begon ik te geloven dat persoonlijke transformatie mogelijk was. Dat was verfrissend.”
Voetstappen
“Die herlezing liep door na de wijding”, vervolgt Allaert. “Daardoor kwam ik tot het inzicht: als ik hem anders zie, moet ik Hem misschien ook anders aanbieden. Daarbij dienden twee perikopen als marsorder. In 1 Petrus 2, 21 lezen we: ‘Christus heeft u een voorbeeld nagelaten. Gij moet in zijn voetstappen treden’. En 1 Johannes 2, 6: ‘Wie aanspraak maakt op verbondenheid met God, moet leven juist zoals Christus heeft geleefd’.”
“Begin 2017 werd ik gewezen op meditatie”, licht Allaert een ander zwaartepunt van Unconditional toe. “Het ging in eerste instantie om het technisch begrijpen van wat meditatie is en hoe het werkt. Via een app ging ik aan de slag. Dat was boeiend en zinvol, maar ik miste toch de Godsverbondenheid. Ik zie mijzelf niet als mysticus, maar we mogen de optie niet wegduwen dat wij in God kunnen vertoeven. Ik heb in elk geval geleerd dat dat kan. Ik ruilde daartoe het gedurig herhalen van de mantra in voor het bewust worden van de Aanwezige. God kan je niet voelen, maar je kan je wel openen voor God. Dat betekende een heuse bekering voor mij. Die nieuwe blik op Jezus en op meditatie leidde tot een nieuwe blik op God. Waar ik mijn devotie eerst uitsluitend liturgisch invulde, werd die plots anders: ik klim niet op tot God die veraf is, ik vertoef in God die nooit afwezig kan zijn.”
Reconstrueren
“Al die elementen die ik schetste, komen terug in Unconditional”, getuigt Allaert. “Als wat ik mocht ervaren en ondervinden, van enige betekenis kan zijn, dan denk ik een boodschap te hebben voor wie de dogmatische weg niet wenst te bewandelen en de liturgische wegen niet aantrekkelijk vindt, maar toch iets wil aanvangen met het spirituele verlangen dat hij of zij in zichzelf ontwaart. Ik besef met Unconditional dat mensen buiten de kerk niet altijd om eucharistisch brood vragen. Maar ze stellen wel de vraag: ‘Wat heeft het leven te betekenen?’ Er is openheid op de grote, machtige Realiteit die het leven mogelijk maakt.”
De vraag voor Unconditional kwam niet van de doorsnee parochianen. “Het is geen kannibalisme”, benadrukt Allaert. “Ik noem het een tweede lijn. De eerste lijn – de traditionele lijn met de sacramenten – is de priesterlijke lijn, als je wil. Als diaken ondersteun ik die liturgische lijn mee aan het altaar. Maar ik zocht een tweede lijn, één die je als diaken met meer vrijheid kan trekken in het fel veranderde pastorale veld. Daaruit is Unconditional ontsproten. De naam alleen al nodigt uit, vertelt men mij. Iedereen is welkom, we stellen geen voorwaarden, we oordelen niet.
Toch willen we voor wie binnenkomt, het statische doorbreken. Misschien vormt dat paradoxaal genoeg een drempel, maar ik wil dat mensen elkaar opmerken. Wie er komt? Zoekers, agnosten, katholieken en zelfs atheïsten. Een katholieke vriend vond dat ik veel had weggeknipt in de viering. Een atheïst vond het wel erg katholiek. Wellicht zit ik ergens in het centrum. In elk geval: het verlagen van een drempel om een plaats te creëren zonder voorwaarden heeft als vreemd gevolg dat met de lage drempel de spirituele lat net hoger wordt gelegd dan wat de meesten ervaren in de gekende liturgische vieringen.”
Geen recuperatie
“Die interlevensbeschouwelijke viering is geen recuperatie”, maakt Allaert zich sterk. “Als dat de bedoeling zou zijn, is het niet authentiek. Als er al gerecupereerd wordt, dan moet God dat doen. Mensen ontdekken overigens wel dat ik het nogal snel over God heb. Ik schilder God als het ‘Hele Al’. God houdt het ‘Hele Al’ samen. Een vormeling zei mij: ‘Het heelal groeit in God’. Dat beeld heb ik met plezier overgenomen.
Als Jezus
“Of Jezus aan bod kan komen?”, vraagt Allaert zich af. “Hij komt aan bod, maar ik noem hem uit respect voor de interlevensbeschouwelijke insteek niet bij naam. Toch ben ik zijn gebod indachtig: ‘Doe zoals Ik heb gedaan’. De Geest stuwt mij om hem na te volgen. Ik spreek niet over Jezus, wel als Jezus – en dat zeg ik in alle nederigheid en zonder enig Messiascomplex. Als ik tot mensen zeg: ‘Gij zijt het licht van de wereld en het zout der aarde’, dan is Christus heel sterk aanwezig zonder dat ik hem noem. Ik moet niet zeggen: ‘Jezus zegt’, om zijn oproep te doen klinken.”
