In het Matteusevangelie lezen we hoe Jezus de twaalf apostelen de wereld instuurt met een dubbele opdracht: iets wat ze niet mogen doen en iets wat ze moeten doen. Ze mogen zich niet onder de heidenen begeven en geen steden van Samaritanen betreden. Ze moeten zich daarentegen tot de verloren kinderen van het huis van Israël wenden. Wat zou de evangelist Matteüs daarmee toch kunnen bedoelen? Het klinkt nogal negatief: wie wel en wie niet!!
Heidenen waren niet per definitie ongelovigen. In de joodse theologie van die tijd waren heidenen alle niet-joden, onder andere Romeinen en Grieken. Dat waren zeker geen ongelovige volkeren, want ze geloofden in een heel arsenaal goden en godinnen. Samaritanen waren in de joodse theologie van die tijd afvalligen. Ze waren ooit de zuivere orthodoxe joodse religie afgevallen en hadden een eigen religie ontwikkeld. Samaritanen waren eveneens gelovige mensen. Misschien bedoelde Matteüs met 'heidenen' gewoon 'andersgelovigen'? Misschien kunnen we het eerste deel van de opdracht van Jezus als volgt interpreteren: 'probeer geen mensen van een andere religie of een andere kerk te bekeren'. Dan klinkt het veel minder exclusief, zelfs respectvol.
De apostelen moesten zich dus niet tot heidenen en Samaritanen richten, maar tot de verloren kinderen van het huis van Israël, tot joden dus. Wie waren die verloren kinderen dan wel volgens Matteüs? Heel eenvoudig: verloren gelopen joden. Wij zouden zeggen: randkerkelijken. En die zijn met velen in onze geseculariseerde Westerse samenleving. Tijdgenoten die nog wel van geboorte of oorsprong katholiek zijn, maar die de band met de Kerk en het geloof verloren zijn, om welke reden dan ook. Ook paus Franciscus roept op om ons als Kerk tot deze specifieke groep te richten: de vele generaties jongeren die de schoonheid van ons katholieke geloof niet meer kennen omdat ze er nooit horen over getuigen.
De verloren kinderen van het huis van Israel; voor ons zijn het de verloren kinderen van de Kerk. Een dubbele opdracht van Jezus aan de apostelen en dus ook aan ons. Vandaag wat gedurfd vertaald als volgt: probeer geen zieltjes te winnen van gelovigen die een andere godsdienst belijden of tot een andere kerk behoren, maar probeer een hand te reiken naar zovele tijdgenoten die de rijke geloofstraditie van hun voorouders vergeten zijn.
