Ik ken een voetballer die altijd het veld betreedt met de linkervoet eerst. Als hij dat niet doet, zal hij zeker slecht spelen. Het is een vorm van bijgeloof, maar hij zweert erbij. En het maakt hem blind voor zijn eigen kunnen.
Ik ken een vader die al jaren niet meer praat met zijn zoon. Omdat die homo is en een relatie heeft met een man. Hij kan dat niet aanvaarden. Het maakt hem blind en doof voor de mogelijkheid dat andere liefde dan die hij kent, ook liefde zijn kan.
Ik ken een vrouw die dagelijks uren doorbrengt bij het graf van haar overleden zoon. En voor wie het verdere leven zo aan haar voorbij gaat.
Ik ken een bedrijf dat weigert haar octrooien voor een geneesmiddel tegen kanker vrij te geven. Uit angst voor een daling van de beurswaarde van haar aandeel.
Af en toe raken we allemaal wel eens verstrikt in onze eigen zekerheden. Onze vooroordelen en ons grote gelijk. Dan kijken we naar de wereld met de oogkleppen van onze comfortzone en met angst voor veranderingen.
Zo ook koning Herodes. Herodes was de vazalkoning van Judea onder de Romeinse bezetting. Hij was een bouwer. Hij liet onder andere de haven van Caesarea aanleggen en de tweede tempel te Jeruzalem restaureren. Hij voelde zich goed in zijn rol, ook al was hij zeker geen held en begreep hij maar al te best dat zijn troon volledig afhing van de Romeinse landvoogd. Dat dat laatste hem het respect kostte van een deel van zijn onderdanen, was een zorg voor hem. Want hij was voortdurend bang dat er uit het volk iemand zou opstaan die zijn politieke macht zou aanvechten. Iemand die het gemunt had op zijn koningschap. De laatste tijd waren er bovendien meer en meer geruchten over zo een kandidaat koning, met religieuze geloofsbrieven nog wel. Het woord “Messias” viel steeds vaker in de gangen van zijn paleis en op de markten van Jeruzalem. En dat zinde koning Herodes helemaal niet.
Het mag dan misschien niet verwonderen dat, wanneer drie vreemdelingen bij hem aankloppen met de vraag waar ze de pasgeboren koning der joden kunnen vinden, de hele stad de adem inhoudt in afwachting hoe Herodes zal reageren.
En met de bange, gesloten blik die hem eigen is, kan het ook niet anders dan dat hij in die “pasgeboren koning” een bedreiging ziet voor zijn positie en macht.
Meteen grijpt hij terug naar zijn oude, vertrouwde zekerheden. Hij vraagt raad aan de hogepriesters en schriftgeleerden. Zijn religieuze achterban. En hij verlaat zich ook op astrologie, want van de wijzen wil hij alles weten over de ster die ze volgden.
Herodes kijkt met oude ogen. En die kunnen het kind in de kribbe nooit vinden. Zijn geest blijft gesloten voor het goede nieuws van Kerstmis, dat ook hem verlossing had kunnen brengen. Maar dat kan hij niet zien, vastgeroest als hij is in zijn eigen gelijk en valse zekerheid. Zo gaat de genade van Gods menswording compleet aan hem voorbij. Dat is de tragiek van Herodes. Misschien is het ook die van ons?
Dat het ook anders kan, bewijzen de drie wijzen. Zij zijn niet vastgeroest in hun oude zekerheden. Zij durven ingaan op de oproep die God ooit richtte tot Abraham: breek uw tent op en trek verder. Zij hebben wellicht familie, macht en status achter zich gelaten in de steden waar ze vandaan komen en ze zijn op weg getrokken, op de rug van kamelen, weg van het comfort van thuis.
De drie wijzen hebben de ster gezien, niet omdat die zo opviel, maar omdat ze konden kijken met nieuwe ogen. Omdat hun geest open genoeg was om het wonder van het kind te kennen.
Het is die nieuwe blik en openheid van geest die de openbaring van de Heer mogelijk maakt. Die openbaring is niet exclusief voor de lokale bevolking, de herders van het kerstverhaal. De wijzen vertellen ons dat ze bereikbaar is voor iedereen, wereldwijd, die bereid is zijn of haar oude denkbeelden en gewoontes los te laten en met nieuwe ogen te kijken.
Wie dat kan, komt uiteindelijk bij de kribbe aan. En die keert nadien langs een andere weg naar zijn of haar eigen leven terug.
Dus, beste mensen. Breek uw tent af en toe eens op. Sla al eens een andere weg in dan gepland. Snuif soms nieuwe lucht op en kijk met nieuwe ogen. Laat u verwonderen.
Ik wens het ieder van jullie van harte toe in dit nieuwe jaar.
Opmerkingen